Z dniem 1 stycznia 2025 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 26 lipca 2024 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2024 r. poz. 1243 z późn. zm.). Ustawa wprowadza możliwość pobierania od 1 lipca 2025 r. renty rodzinnej po zmarłym małżonku i jednocześnie własnego świadczenia emerytalnego lub rentowego zgodnie z dokonanym wyborem, tj. 100% renty rodzinnej oraz 15% drugiego świadczenia lub na odwrót.
Od 1 stycznia 2027 r. możliwe będzie pobieranie już 25% drugiego świadczenia. Prawo to przysługuje, jeśli wdowiec osiągnął wiek emerytalny (co najmniej 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn), nabył prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż na pięć lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego, pozostawał we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci tego małżonka oraz od tego czasu nie zawarł nowego związku małżeńskiego. Suma świadczeń będzie ograniczana do trzykrotności kwoty najniższej emerytury (obecnie 5 636,73 zł).
Nowe uprawnienie dotyczy zarówno systemu powszechnego (ZUS), jak i rolniczego (w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego) oraz zaopatrzenia emerytalnego funkcjonariuszy służb mundurowych, w tym żołnierzy zawodowych (realizowanego przez Zakład Emerytalno-Rentowy MSWiA, wojskowe biura emerytalne oraz Biuro Emerytalne Służby Więziennej). Choć wypłaty ruszą 1 lipca br., składanie wniosków o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną możliwe jest już od 1 stycznia 2025 r. Dotychczas zdecydowało się na to ponad pół miliona osób.
Co istotne nie wprowadzono nowego rodzaju świadczenia, lecz umożliwiono osobom posiadającym jednocześnie prawo do dwóch świadczeń wypłatę części tego drugiego. Jest to regulacja korzystna, gdyż poza rentą wdowią istnieją jedynie nieliczne wyjątki od ogólnej zasady, iż w razie zbiegu u jednej osoby prawa do kilku świadczeń emerytalno-rentowych wypłaca się jedno z tych świadczeń — wyższe lub wybrane przez zainteresowanego.
Jeżeli masz prawo tylko do jednego świadczenia, najpierw złóż wniosek o drugie świadczenie: swoją emeryturę lub rentę albo rentę rodzinną po współmałżonku.
Kto może otrzymać świadczenie łącznie z rentą rodzinną
Aby otrzymać świadczenie łącznie z rentą rodzinną, musisz spełnić wszystkie poniższe warunki:
- mieć co najmniej 60 lat (jeśli jesteś kobietą) i 65 lat (jeśli jesteś mężczyzną);
- do dnia śmierci Twojego małżonka pozostawać z nim we wspólności małżeńskiej;
- nabyć prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż w dniu ukończenia przez Ciebie 55 lat (jeśli jesteś kobietą) lub 60 lat (jeśli jesteś mężczyzną);
- nie pozostawać obecnie w związku małżeńskim.
Prawo do wypłaty świadczeń łącznie z rentą rodzinną ustaje z dniem poprzedzającym dzień, w którym zawrzesz nowy związek małżeński.
Chcesz złożyć wniosek o rentę wdowią?
Wniosek o rentę wdowią składasz na formularzu ERWD - Wniosek o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną. Jeżeli potrzebujesz wsparcia, pracownicy ZUS pomogą Ci wypełnić wniosek.
Sprawdź, zanim złożysz wniosek
Zanim złożysz wniosek o rentę wdowią, sprawdź, czy masz prawo do dwóch świadczeń:
- własnego (np. emerytury lub renty) oraz
- renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku.
Jeżeli masz prawo tylko do jednego świadczenia, najpierw złóż wniosek o drugie świadczenie: swoją emeryturę lub rentę albo rentę rodzinną po współmałżonku. Renta wdowia jest połączeniem dwóch świadczeń.
Ważne! Wniosek o rentę wdowią możesz złożyć również wtedy, gdy Twoje prawo do drugiego świadczenia jest w trakcie ustalania. Czyli na przykład pobierasz własną emeryturę i masz złożony wniosek do ZUS o rentę rodzinną po zmarłym Współmałżonku.
Przygotuj informacje i dokumenty potrzebne do wniosku
Pracownicy ZUS pomogą Ci wypełnić wniosek o rentę wdowią. W trakcie wizyty zapytamy Cię:
- o Twój PESEL,
- o datę śmierci Twojego współmałżonka, po którym przysługuje Ci renta rodzinna,
- czy do dnia śmierci współmałżonka pozostawaliście we wspólności małżeńskiej, czyli prowadziliście wspólne gospodarstwo domowe lub czy łączył Was inny rodzaj więzi,
- czy jesteś w nowym związku małżeńskim zawartym po śmierci współmałżonka, po którym przysługuje Ci renta rodzinna,
- czy masz prawo do co najmniej dwóch świadczeń, z czego jedno jest rentą rodzinną lub czy masz złożony wniosek lub wnioski o własne świadczenie oraz o rentę rodzinną i czekasz na decyzję w sprawie tych świadczeń.
Przygotuj się do wizyty w ZUS
Na wizytę w placówce ZUS weź ze sobą:
- dokument tożsamości: dowód osobisty, paszport, możesz też okazać e-Dowód dostępny w aplikacji mObywatel - pracownik ZUS potwierdzi Twoją tożsamość i sprawdzi Twoje dane adresowe,
- numer rachunku bankowego, na który chcesz otrzymywać świadczenie.
Ważne! Jeżeli do tej pory wypłacaliśmy Ci świadczenie za pośrednictwem poczty, możesz pozostać przy tym sposobie lub zmienić sposób wypłaty świadczeń na rachunek bankowy. Jeżeli masz ustalone prawo do renty rodzinnej oraz do własnego świadczenia, nie musisz załączać żadnych dokumentów do wniosku o rentę wdowią.
Nie zwlekaj! Złóż wniosek!
Wniosek o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną (ERWD) możesz złożyć na kilka sposobów:
- w placówce ZUS - w razie wątpliwości pracownicy pomogą wypełnić i złożyć wniosek,
- wysłać pocztą - wniosek o rentę wdowią (ERWD) wydrukuj ze strony internetowej ZUS, wypełnij i podpisz. Następnie wyślij go na adres najbliższej placówki ZUS,
- elektronicznie - jeśli masz profil na PUE/ eZUS, to wniosek możesz złożyć przez internet.
Sprawdź na zus.pl, jeśli masz wątpliwości
Jeśli masz wątpliwości, czy spełniasz łącznie wszystkie warunki niezbędne do otrzymania renty wdowiej, możesz to sprawdzić.
Na stronie internetowej www.zus.pl znajdziesz ankietę renty wdowiej. Po jej wypełnieniu skorzystaj z kalkulatora do obliczenia szacunkowej wysokości renty wdowiej.
We wniosku wskażesz sposób, w jaki chcesz łączyć świadczenie z rentą rodzinną. Masz do wyboru:
- 100% renty rodzinnej, 15% emerytury albo
- 100% emerytury, 15% renty rodzinnej.
